Afonso Vázquez-Monxardín: “Hai páxinas de La Región onde coinciden Pedrayo, Risco e Cuevillas"

O Centro Cultural Marcos Valcárcel acolleu onte unha nova edición do Foro La Región coa conferencia "Nós e Ourense, con La Región ao fondo", protagonizada por Afonso Vázquez-Monxardín. O acto tamén pudo seguirse a través da páxina web do xornal, laregion.es. Xosé Pastoriza, como director do medio de comunicación, presentou o acto e ao propio Monxardín. "Os xornalistas temos que evitar falar de nós mesmos, pero nesta ocasión é inevitable, porque non se pode falar do centenario da Xeración Nós sen referirse a La Región", explicou. "Dentro da rutina diaria, tendemos a pensar que o xornal de mañá estará morto pasado mañá", recoñeceu, matizando que son "eventos como este os que nos amosan que o xornal, pasado mañá, non morre, é parte da historia". Por último, Pastoriza recordou a importancia histórica do xornal pola súa vinculación coa liberdade de expresión, "para dar voz a quen non a tiña". Pola súa banda, Monxardín comezou retrotaéndose aos inicios da Xeración Nós, que "nace en plena Restauración, cando xurdiron centos de publicacións periódicas en Ourense. E, como persoas desacougadas mentalmente, que buscan un significado para a vida, desde Nós estudaron como comunicar e influir no público, nun tempo no que aún non existía radio". HEMEROTECA DIXITAL Tendo en conta a efervescencia daqueles tempos, o catedrático ourensán recordou "a necesidade de facer unha hemeroteca dixital ourensá para rescatar todas as cabeceiras históricas, dispersas entre diferentes arquivos e colecións particulares". Os primeiros anos do grupo Nós, como se encargou de recordar Monxardín, foron de moita inestabilidade política e, nos primeiros intres, "o xornal de referencia deles en Ourense (nos anos 20) é La Zarpa", precisou. A continuación, salientou como "entre a ditadura de Primo de Rivera e a República hay tres grandes xornais en Ourense, La Zarpa, La Región e Galicia, de Calvo Sotelo". Con respecto á relación La Región-grupo Nós, o momento clave ocorreu en 1932: "Ricardo Outeiriño faise cargo do xornal, nun momento de efervescencia política máxima. Ademais, o Heraldo de Galicia, editado nas instalacións de La Región e publicado semanalmente, convértese na referencia do galeguismo na provincia. Eu teño a idea de que igual que houbo escolas refuxio onde acolleron a moitos represaliados que non podían traballar na administración do Estado, La Región serviu de apoio á Xeración Nós", explicou Monxardín. Porque, "cando chega a guerra que todos sabemos (a Guerra Civil) desaparece o mundo que había". De súpeto, "trátase de sobrevivir, e neste momento de supervivencia La Región crea unha nova revista, Misión, que nace no 37 e montan entre Pedrayo e Risco". O espazo entre as súas páxinas adícase a pezas moi heteroxéneas: "Hai artigos de cultura e até escritos pronazis de Risco, cousa que máis tarde abominaría". En canto á súa enorme produción para La Región, "Otero Pedrayo firma baixo diferentes pseudónimos, para poder publicar diferentes artigos na mesma páxina, e tamén por prudencia". E Monxardín non deixou sen mencionar como "Cuevillas tivo unha actuación tamén interesantísima, coas súas 'Cosas de Ourense'. Moitos destes artigos non apareceron recollidos no volume editado en 1969 polo Concello de Ourense ao adicárselle a López Cuevillas o Día das Letras Galegas", precisou. Tamén hai que contar coas colaboracións de Risco, por exemplo a través da súa sección "Cousas e días", con centos de artigos desde o 38 ata o 45, ou "Entre el puente y la burga", de temática local. NINGÚN OUTRO XORNAL "A vinculación destes homes con La Región é importantísima. Ás veces hai páxinas nas que coinciden os tres. O nivelazo que tiña de colaboracións La Región nese momento non o tiña ningún xornal galego", gabou o conferenciante. Monxardín, tendo en conta a vixencia destes números do xornal, aproveitou para reivindicar que "desde o mundo da investigación, débese promocionar o traballo coa prensa". Otero Pedrayo: unha enorme produción e varios pseudónimos Afonso V. Monxardín referiuse ao intenso traballo de Pedrayo nas páxinas do decano da prensa ourensá: "A súa colaboración é constante, tanto para Misión como para La Región desde 1938". E, precisou, "hai artigos que firma como José Aldea, un total de 236, e chega a recoñecer nun fermoso texto a autoría deles". En paralelo, tamén empregaría ao longo do tempo outros pseudónimos como Luis de Alba, para falar do Ourense antigo, ou Luis Peña Nofre